Aan de Oegstgeesterweg in de bocht van Leiden en Oegstgeest staat de Kikkermolen.

Deze kleinste wipwatermolen van Nederland is nog maalvaardig en kan het polderwater zo'n 70 cm. hoger omhoog malen, de boezem in. Dit gebeurt met het houten scheprad, enige meters uit de molen gelegen.

De molen heeft nog een houten wiekenas.

De molenbiotoop van deze molen behoort tot de slechtste van Leiden. Hierdoor is de windvang en zicht op de molen in de directe molenoomgeving ernstig verstoord. Draaien, laatstaan functioneren van de molen kan enkel bij voldoende wind uit bepaalde richtingen. Meer gegevens: http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=1029

Kikkermolen

Adres:  Oegstgeesterweg

Type:  wipmolen

Functie:  poldermolen

Maalvaardig: ja

Bouwjaar: 1752

Vlucht: 12,64 meter

Eigenaar: Molenstichting Leiden en Omstreken

Molenaars: Philip Pijnnaken, Michiel Regelink, Bjorn Jannick.

Bezoek: Als de molen draait of op afspraak

Tel: 06-58927644

Op de weg van Leiden naar Oegstgeest, langs de Zweilandlaan, staat de Maredijkmolen uit 1735. Met dit bouwjaar is dit de oudste molen van Leiden binnen haar gemeente grenzen.

De molen behoort met de kikkermolen tot een van de kleinste wipmolens van Nederland en heeft net als de Kikkermolen nog een houten wiekenas.

In de 60er jaren van de vorige eeuw, is de molen uitgerust met een Eriksonmotor, die het stalen scheprad elektrisch kan aandrijven. Met de overgebleven Eriksonmoter in molen de Hoop Doet Leven in Voorhout, zijn deze motoren de nog enigste overgebleven motoren van Nederland, die het scheprad kan aandrijven. Meer info: http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=1030

Naam: Maredijkmolen

Adres: Groene Maredijk 1

Type: Wipmolen

Functie: poldermolen

Maalvaardig: ja

Bouwjaar: 1735

Vlucht: 15,00 meter

Eigenaar: Molenstichting Leiden en Omstreken

Molenaars: Philip Pijnnaken, Robert van Vuuren

Bezoek: als de molen draait

Tel: 06-58927644

Houtzaagmolen De Herder is gelegen langs de Haarlemmertrekvaart, nabij de grens van Leiden en Oegstgeest. De molen behoort tot de negen zaagmolens van Nederland, die uitgevoerd zijn als een houten achtkant op een zaagschuur. Samen met de Heesterboom te Leiden heeft Leiden twee houtzaagmolens binnen haar gemeente grenzen.

De Herder is uniek zoals vele molens, maar vooral het (op windkracht werkend) horinzontale zaagmechanisme daterend uit 1920, maakt deze houtzaagmolen bijzonder.

Meer info: http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=1026

Adres: Haarlemmerweg 77a

Type: achtkante rietgedekte stelling molen op zaagschuur

Functie: Houtzaagmolen

Zaagvaardig: Ja, 1 van de 2 horizontale snelzaagramen op windkracht

Bouwjaar: 1755

Vlucht: 20,60 meter

Eigenaar: R.Proper

Molenaars: Philip Pijnnaken, Teun Waltman, Bjorn Jannick.

Bezoek: (privé bezit) als de molen draait of op afspraak.

Tel: 06-58927644

Aan de Slaaghsloot, ook wel Stinksloot genoemd, staat met zijn bijzondere flesmodel, de Stadsmolen. Met dit zo sterk getailleerde gemetselde flesmodel als romp, is dit de enige molen in Nederland die op deze wijze is uitgevoerd.

De molen stamt oorspronkelijk uit 1856, maar is grotedeels vervangen in 1978-1980 na wederopbouw. De molenromp verkeerde in zeer slechte staat, waardoor de molen in 1965 tot stilstand gedoemd was. In 1978 starte pas de restauratie, waarvoor de romp geheel opnieuw is gemetseld en gebruik gemaakt moest worden veel nieuwe hout.

Behoudens de gietijzeren wieken- als wateras zijn opnieuw toegepast. Deze assen zijn in Leiden, bij de Grofsmederij toendertijd gegoten.

De molen is in 2013 weer voorzien van een verbeterd wieksysyteem, waardoor de molen regelmatig weer in functie is, als verversing van het polderwater en de tuin van Noord.

Meer info: http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=1032

Adres: Gooimeerlaan 5

Type: Ronde stenen grondzeiler

Functie: poldermolen

Maalvaardig: Ja

Bouwjaar: 1856/1980

Vlucht: 21,00 meter

Eigenaar: Molenstichting Leiden en Omstreken

Molenaars: Philip Pijnnaken

Bezoek: Als de molen draait en op afspraak.

Tel: 06-58927644

Stellingkorenmolen De Valk behoort, met zijn hoogste punt van 41 meter tot de hoogste stellingmolens van Nederland. Deze zeven verdieping tellende rondestenen molen is de enige overgebleven walmolen van de stad Leiden. Voorheen telde men wel 19 molens op de stadswallen, maar van de drie molens die nog over waren in de 20ste eeuw, werd in 1905 en 1950 molen de Oranjeboom en molen de Stier nog afgebroken. Ook voor molen De Valk dreigde de slopershamer, maar dankzij de toenmalige eigenaar van Rijn, die de molen verkocht aan de gemeente Leiden, met de voorwaarde er te mogen wonen tot zijn dood. Liep het gelukkig anders, men kreeg ontzag voor deze wiekendrager en de molen werd beschermd als Rijksmonument. In 1966 werd het molenmuseum geopend en is de molen weer regelmatig draaiend te zien. Meer info: http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=1028

Adres: 2e Binnenvestgracht 1

Type: ronde stenen stelling molen 

Functie: korenmolen

Maalvaardig: Ja

Bouwjaar: 1743

Vlucht: 27,00 meter

Eigenaar: Gemeente Leiden

Molenaar: Danielle Boer, Philip Pijnnaken.

Bezoek: ja, di t/m za 10- 17 uur, zo van 13 - 17 uur

Website: www.molenmuseumdevalk.nl

Standerdkorenmolen De Put behoort tot de 46 nog bestaande standerdmolens van Nederland. Samen met molen het Vliegendhert te Brielle, zijn dit samen de enige standerdmolens of ook wel standaardmolens genoemd, in de provincie Zuid-Holland.

Molen De Put is een replica van de molen uit 1619 die voorheen op deze plek heeft gestaan. Na afbraak van een kazerne, kwam men de oude funderingen van de molen en het bolwerk uit 1619 tegen. oa. De Rijnlandse molenstichting greep dit aan om mensen enthousiat te maken voor herbouw. Daarop werd stichting molen De Put opgericht, diee met een inzamelingsactie onder de Leidse bevolking, de mmkolen in 1987 kon laten herbouwen. Meer info: http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=1027

Adres: Park de Put 11

Type: Standerdmolen

Functie: Korenmolen

Maalvaardig: Ja

Bouwjaar: 1987

Vlucht: 24,20 meter

Eigenaar: Molenstichting Leiden en Omstreken

Molenaars: Ton Engelbart, Pekah Kleingeld, Peter Saarloos, Robert van Vuuren.

Bezoek: veelal op zaterdag 12 - 16 uur

zie website voor actuele openingstijden.

Website: www.molendeput.nl

Tel: 06-58927644

Aan de Haagweg staat deze monumentale houtzaagmolen De Heesterboom, die behoort tot de top 100 monumenten van Nederland. Samen met houtzaagmolen De Herder heeft Leiden twee houtzaagmolens binnen haar gemeente grenzen en behoren deze molens tot de negen achtkantige houtzaagmolens op zaagschuur, die in Nederland nog staan.

De Heesterboom heeft nog zijn orginele verticale zaagramen en regelmatig op zondagen in bedrijf. Meer inf0: http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=1025

Adres: Haagweg 79

Type: achtkante rietgedekte stelling molen op zaagschuur

Functie: houtzaagmolen

Zaagvaardig: ja

Bouwjaar: 1804

Vlucht: 21,30 meter

Eigenaar: Stichting molen De Heesterboom

Molenaars: Patrick Braak, Arthur de Groodt en Amber Janssen

Bezoek: als de molen draait (veelal op zondag van ca. 11 -16 uur)

Website http://sites.google.com/site/houtzaagmolendeheesterboom/

Langs de Kanaalweg staat de Rodenburgermolen, ook wel in de volksmond "De Kanaalwegmolen"genoemd. Deze molen is de enige molen van Leiden die sinds 1953 zijn binnenwerk is verloren. Behalve het gietijzeren bovenwiel, dat bijzonder is. Met dit gietijzerenbovenwiel is dit samen, met de ondermolen van molendriegang van Leidschendam, de enigste molen van Nederland met zo'n bovenwiel in deze uitvoering.

Tevens had deze molen bijzondere uitvoering van een scherrad, dat enkele meters buiten de molen was gelegen. De houten ronde kast laat deze vormalige plek zien. Meer info: http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=1031

Adres: Kanaalweg 80

Type: Ronde stenen grondzeiler

Functie: voormalig poldermolen

Maalvaardig: nee

Draaivaardig: ja

Bouwjaar: 1893

Vlucht: 19,10 meter

Eigenaar: Molenstichting Leiden en Omstreken

Molenaar/bewoner: Andries Veloo

Bezoek: Op afspraak (bewoond)